Lê Phổ, ranh giới giữa hiện đại và truyền thống

“Các sáng tác của Lê Phổ không phải là sự thỏa hiệp giữa nghệ thuật Việt Nam gốc Hoa và nghệ thuật phương Tây. Đó là sự hòa quyện của hai tư tưởng, hai thế giới và hai châu lục.” Đó là những lời nhận xét của nhà phê bình mỹ thuật Waldemar-George về sự kết hợp giữa hiện đại và truyền thống trong tasc phẩm của cựu sinh viên Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương.
Lê Phổ và ranh giới giữa hiện đại và truyền thống _ 1
Tác phẩm “Jeune fille à l’ếventail” do họa sĩ Lễ Phổ sáng tác.
Khía cạnh kép này hiện diện trong tác phẩm của Lê Phổ cũng như trong cách xử lý các chủ thể của ông.

“Trên sân thượng” nằm ở ranh giới giữa truyền thống và hiện đại. Dưới lớp vỏ bọc của một quan điểm truyền thống, nghệ sĩ mang đến một cách tiếp cận hiện đại về hình ảnh người phụ nữ, xuất hiện vào đầu những năm 1940. Mặc dù ngoại hình của người thiếu phụ mang đậm nét Việt Nam truyền thống, thì cô vẫn nổi bật với một nét hiện đại. Chiếc áo dài truyền thống gam màu tối được điểm xuyết tinh tế bởi lớp lót màu vàng tươi cùng hàng khuy đỏ lấp lánh. Đường may ôm sát cơ thể làm nổi bật những đường cong của cô. Mái tóc chải ngôi giữa được vấn gọn gàng trong chiếc mấn đội đầu, thả rơi vài lọn tóc nhỏ. Gương mặt trái xoan, đôi môi trang điểm nhẹ nhàng và đôi mắt hạnh nhân khiến cô trở thành vẻ đẹp tiêu chuẩn của Việt Nam. Những đường nét thanh tú cùng trang phục tinh tế nhấn mạnh địa vị xã hội của cô.

Lê Phổ và ranh giới giữa hiện đại và truyền thống _ 2
Tác phẩm “Sur la terrasse” – “Trên sân thượng” do họa sĩ Lê Phổ thực hiện.
Hơn cả một bức chân dung phụ nữ đơn thuần, đây còn là một bức họa về người mẹ.

Khác với hình ảnh tình mẫu tử dịu dàng, trong tranh là một khoảnh khắc sẻ chia giữa người mẹ và đứa con trai của mình. Người mẹ dõi theo cậu bé bằng ánh mắt dịu dàng. Tâm trạng của thiếu phụ được thể hiện qua cử chỉ và biểu cảm khuôn mặt của cô. Lê Phổ ghi lại không phải là những mẫu vẽ đang tạo dáng, mà là hình ảnh những nhân vật đang sống trọn với từng khoảnh khắc. Cậu bé có đôi mắt xanh biếc khác biệt với những nhân vật quen thuộc từng được vẽ trong tranh của ông.

Lê Phổ đã bất tử hóa vẻ đẹp và sự duyên dáng của người phụ nữ

Bằng sự kết hợp giữa kỹ thuật phương Tây và phương Đông, Lê Phổ đã bất tử hóa vẻ đẹp và sự duyên dáng của người phụ nữ quê hương mình. Nếu như chất liệu mực và màu trên lụa là đặc thù của trường Mỹ thuật Đông Dương thì tư thế của người mẫu lại vay mượn từ các nghệ sĩ theo trường phái Kiểu cách thế kỷ 16. Dáng người uyển chuyển cùng với chuyển động của chiếc khăn choàng là biểu trưng cho lòng kính trọng và sự ngưỡng mộ đối với những họa sư châu Âu mà ông được dịp khám phá trong chuyến du ngoạn vào đầu những năm 1930. Bố cục hình tháp của bức họa dường như được xếp theo tầng chuyển động – những phiến lá cây đang vươn lên và cậu bé buông thống cánh tay xuống. Lan can bằng gỗ của sân thượng mang tới góc nhìn nhất định và hoàn thiện kiểu trang trí tinh tế này với âm hưởng châu Á. Tác phẩm đưa đến một cảm giác thật nhẹ nhàng và yên bình. Tầm nhìn xa của ông chủ phòng tranh Romanet về Đông Dương trong những năm 1940 đã khiến ông chú ý đến Lê Phổ, và chọn trưng bày tranh của họa sĩ ở Algeria tại Phòng tranh Pasteur từ năm 1942 đến năm 1944. Tác phẩm này là một phần của cuộc triển lãm mang tên Mai-Thu, Le Pho, Vu Cao Đàm, Tranh Đông Dương. Gần một thế kỷ sau, sức hấp dẫn không thể phủ nhận của Trên sân thượng vẫn còn vẹn nguyên.

Nguồn : Peintres d’Asie

Bài viết phổ biến

Danh mục

Thẻ

Mạng xã hội